Mükemmeliyetçi olarak bilinen kişilerin ortak özelliği kendilerini başarıları ölçüsünde özgüvenli görmeleridir. başarının elde edilemediği durumlarda ise özgüven düşüşü kaçınılmazdır. Bu durumun sonucu olarak da başarı artık bir bağımlılık haline gelir.
Hepimizin standartları vardır ve bazı standartlar yüksek olma eğiliminde olacaktır; ki bu oldukça normaldir. Ancak, beklentilerimiz karşılanamayacak derecede yüksekse ve yakalanması neredeyse imkansızsa benliğimiz ve ideal benliğimiz arasındaki boşluk da giderek büyüyecektir. Bunun sonucu olarak da düşüncelerimiz olumsuz bir çerçevede gelişecektir.
Bazı kaynaklara göre mükemmeliyetçilik sadece kişinin kendisi için koymuş olduğu standartlarla bağlantılı değildir. Bu kişilerin başkalarına dayatmış olduğu standartlar da oldukça yüksektir. Ve diğer kişilerin onlara yüksek standartlar ile geleceklerine inanmaları da mükemmeliyetçiliği ortaya çıkarmaktadır. Bir diğer grubun görüşüne göre de mükemmeliyetçilik yüksek beklentilere, standartlara ve hatalara özeleştiri ile cevap vermektir. Yani sadece yüksek beklentilere sahip olmak değil diğerlerinin beklentilerine öz eleştiriyle cevap vermek de mükemmeliyetçiliğin özellikleri arasındadır.
Mükemmeliyetçilik başarıyı tolere etmez; bu katlanılamaz bir durumdur ve kişi kendi davranışlarıyla da kısır bir döngü yaratır. Kişinin başarısızlıkla karşılaşması durumunda özeleştirinin dozunun artması mükemmeliyetçiliğin zararlı yönlerinden bir tanesidir. Özeleştiri bir davranıştır ve davranışların doğrudan değiştirilmesi mümkündür.
Yüksek standartlar çoğu zaman sorun yaratma potansiyeline sahiptir. Standartların yakalanması sürecinde olumsuz ve olumlu yaklaşımların arasında net bir ayrım yoktur. Bu ayrımın belirsiz olması da zararlı kaygıya yol açabilir ve kişi kendisini kırmakta zorlandığı bir kısır döngü içerisinde bulabilir. Zorlayıcı ve yüksek standartlar genel olarak olumlu olarak başlar, kötüleşir ve olumsuz bir hal alabilir.
Psikolojik Danışman Göksel AKKAYA